Mardi Gras – karnawał w Nowym Orleanie
Ostatni dzień karnawału, polskie ostatki, w wielu miejscach na świecie obchodzi się jako Mardi Gras, czyli „Tłusty wtorek”. Ostatni dzień zabawy i ucztowania przed środą popielcową i okresem postu szczególnie hucznie celebrowany jest w jednym z najpiękniejszych miast amerykańskiego Południa, Nowym Orleanie.
W 2023 roku, Mardi Gras przypada na 21 lutego. Obchody karnawału w Nowym Orleanie będą mieć miejsce jednak, na większą, lub mniejszą skalę przez niemal cały styczeń i luty.
Karnawał w Nowym Orleanie przyciąga turystów z całego świata.
Przygotowania do Mardi Gras w Nowy Orleanie trwają niemal przez cały rok, a pierwsze karnawałowe imprezy zaczynają się już na początku stycznia, tuż po święcie Trzech Króli, 6 stycznia. Kulminacja obchodów przypada na ostatni tydzień przez „Tłusty Wtorkiem”. Wtedy to miejsce mają główne wydarzenia i najbardziej ekstrawaganckie parady karnawału.
Szacuje się, iż podczas Mardi Gras w Nowy Orleanie na ulicach miasta bawi się nawet 1.4 miliona osób: samych Amerykanów, ale także turystów ściągających do Luizjany z całego świata. W końcu nowoorleański karnawał uchodzi za jeden z najpopularniejszych na świecie, tuż po obchodach w Brazylii i we Włoszech. Na jego czas, miasto przystraja się w oficjalne kolory Mardi Gras: purpurowy, złoty i zielony, zaś ulice popularnej Francuskiej Dzielnicy wypełnia muzyka oraz kolorowy, radosny tłum.
Hotel w Nowym Orleanie – porównaj ceny i zarezerwuj online
Nowy Orlean z biurem podróży – poznaj oferty
W okresie pandemii koronawirusa, choć z powodów bezpieczeństwa zrezygnowano z najpopularniejszych i gromadzących tłumy parad, ani w 2020 ani w 2021 roku karnawał w Nowym Orleanie nie przeszedł bez echa. W 2022 roku, parady powróciły na ulice NOLA, choć nie bez restrykcji sanitarnych.
Skąd wzięła się tradycja Mardi Gras?
Zwyczaj świętowania przed okresem postu przybył do Stanów Zjednoczonych wraz z europejskimi katolikami. Mardi Gras powszechnie obchodzone jest w wielu amerykańskich miastach, na mniejszą jednak skalę, niż w Nowym Orleanie.
Według źródeł historycznych karnawał świętowany był tu, i to hucznie, już w pierwszej połowie XVII wieku. W organizowanych często przez właścicieli plantacji celebracjach nierzadko brali udział także niewolnicy, co wyróżniało karnawał w Luizjanie, od tego, w innych częściach kraju.
Radosny, choć chaotyczny charakter obchodów skłonił lokalne osobistości do stworzenia organizacji koordynującej karnawałowe wydarzenia oraz zaplanowania pierwszej formalnej parady. W ten sposób powstała pierwsze „krewe”, czyli stowarzyszenie zajmujące się przygotowaniem obchodów karnawału. Więcej o „krewe” poniżej.
Karnawałowe parady w Nowy Orleanie stały się tradycją. Na przestrzeni ponad dwóch wieków z ich organizacji zrezygnowano tylko z ważkich powodów, w tym wojny secesyjnej oraz obydwu wojen światowych. Obchody Mardi Gras okrojono znacznie, choć nie zawieszono, po przejściu tragicznego w skutkach dla Nowego Orleanu huraganu Katrina w 2005 roku.
Krewes, throws i king cake – słowniczek Mardi Gras w Nowym Orleanie
Na podobieństwo szkół samby, które odpowiadają za największe atrakcje karnawałowych parad w Rio de Janeiro, w Nowym Orleanie o dobrą zabawę podczas Mardi Gras dbają „krewes”.
Są to swego rodzaju kluby, lub też stowarzyszenia, działające na zasadzie odpłatnego członkostwa, których zadaniem jest przygotowanie karnawałowych bali oraz wozów alegorycznych, które wezmą udział w paradach. Najstarsza z nich, „Mystick Krewe of Comus”, powstała już w 1856 roku.
Obecnie w Nowym Orleanie zarejestrowanych jest ponad 70 „krewes”. Do najpopularniejszych zaliczają się, między innymi: Bacchus, Endymion, Zulu, Orpheus, czy Vieux. Każde z grup posiada odrębną estetykę, tradycje, zwyczaje. „Krewe of Nyx”, na przykład, składa się całkowicie z kobiet, „Krewe of Zulu” zaś, z osób pochodzenia afroamerykańskiego. Największe z nich, tak zwane „super krewe”, posiadają ponad 1000 płacących składki członków, a w związku z tym, także środki, by przygotować najbardziej imponujące wozy alegoryczne.
Bacchus to jedna z nowoorleańskich super „krewes”.
Jedną z największych atrakcji karnawałowych parad w Nowym Orleanie są throws, czyli drobne przedmioty rozrzucane wśród zebranego tłumu z przejeżdżających wozów. Do najpopularniejszych karnawałowych „fantów” zaliczają się naszyjniki z kolorowych koralików, okazjonalne plastikowe, lub aluminiowe monety, emblematy poszczególnych „krewes”, niewielkie maskotki i zabawki.
Naszyjniki z koralików są znakiem rozpoznawczym Mardi Gras.
W przeszłości w tłum rzucano nawet orzechy kokosowe. Obecnie, aby uniknąć ryzyka uszkodzenia ciała, bogato dekorowane kokosy są wręczane szczęśliwym wybrańcom przez członków „Krewe of Zulu”.
Innym ważnym elementem obchodów Mardi Gras w Nowym Orleanie jest king cake, czyli ciasto królewskie. Jego nazwa odwołuje się oczywiście do Dnia Objawienia Pańskiego, inaczej Dnia Trzech Króli, który to właśnie rozpoczyna sezon na ten przysmak.
Mające formę pierścienia ciasto nadziane może być cynamonem, czekoladą, orzechami, owocami, lub słodkim serem. Oprócz wybornego smaku zachwyca także bogatą dekoracją – lukrem w kolorach Mardi Gras: fioletowym, złotym (żółtym) i zielonym.
King cake – karnawałowy przysmak.
Wedle tradycji, wewnątrz ciasta kryła się mały przedmiot: fasolka, lub metalowa figurka dziecka. Ten, w czyim kawałku ciasta taki skarb się znalazł, stawał się „królem” wieczoru. Król oprócz przywilejów miał także obowiązki: w kolejnym roku to on zobowiązany był przynieść ciasto na karnawałową biesiadę. Ze względów bezpieczeństwa, odchodzi się od zwyczaju chowania figurki w cieście. Obecnie plastikowa figurka niemowlęcia umieszczana jest w widocznym miejscu.
Reportaż National Geographic o Mardi Gras w Nowym Orleanie.
Karnawał w Nowym Orleanie – trasy parad
Centrum karnawałowej zabawy w Nowym Orleanie jest oczywiście najbardziej rozrywkowa, a jednocześnie najbardziej malownicza dzielnica miasta, French Quarter.
Takich widoków oczekiwać można we French Quarter podczas karnawału.
Ze względów logistycznych jednak, trasy najważniejszych parad przebiegają w dzielnicach Uptown i Mid City, wzdłuż St. Charles Avenue i Canal Street. Po zakończeniu przemarszu wozów alegorycznych jednak, większość świętujących ściąga do emblematycznych barów wzdłuż Bourbon Street we Francuskiej Dzielnicy.
Mardi Gras nie dla każdego?
Karnawał w Nowym Orleanie, choć bez wątpienia jest niezwykle malowniczym i unikalnym wydarzeniem, posiada też negatywne aspekty. Podczas Mardi Gras miasto trzeszczy w metaforycznych szwach: w tygodniu poprzedzającym Tłusty Wtorek jego populacja praktycznie potraja się. Oznacza to wszechobecne tłumy – na ulicach, wokół największych atrakcji turystycznych miasta, ale także w restauracjach.
Znalezienie pokoju hotelowego w tym okresie w Nowym Orleanie graniczy z cudem, jeśli nie posiadamy dokonanej z dużym wyprzedzeniem rezerwacji, ceny noclegów zaś mogą przyprawić o zawrót głowy.
Świętujący bawią się zazwyczaj na ulicach French Quarter do białego rana, zabawie zaś towarzyszy alkohol w szczodrych ilościach, co niesie łatwe do przewidzenia konsekwencje. Trudno liczyć na dobrze przespaną noc, zaś atmosfera miasta po zmroku raczej nie jest wskazana dla młodszych dzieci.
Choć Nowy Orlean jest względnie spokojnym miastem, tłumy stanowią zachętę dla kieszonkowców, co roku także zdarzają się inspirowane alkoholem akty wandalizmu. Nagminnym widokiem po przemarszu każdej parady są tony śmieci i plastikowych koralików, na które nikt się nie skusił, a które wzbudzają coraz więcej kontrowersji w dobie rosnących wyzwań ekologicznych.
Jeśli wybieramy się do Nowego Orleanu po raz pierwszy, aby w pełni nacieszyć się niezwykłą atmosferą tego miasta i w spokoju zaznajomić z jego rozlicznymi atrakcjami turystycznymi, warto jest wybrać inną porę na odwiedziny.
Czytaj także:
Nowy Orlean – atrakcje, których nie możesz przegapić!
Atrakcje Nowego Orleanu – zarezerwuj ze zniżką: